YERLİ ÜRETİMDETEHLİKE ÇANLARI: HURDA TEŞVİKİ YETERLİ Mİ?

“Marka Yaratmaya ve Teknoloji Üretimine Odaklanmalıyız”

     Türkiye otomotiv pazarı hem sıfır hem de ikinci el araç satışlarında rekor tazelerken, endüstri tarafında rekabetçi yapısını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. İç pazarda satılan yerli üretim araç sayısı ise son 2 yılda yüzde 9 düşerek 2024 yılında yüzde 30 seviyesine geriledi. 60 yıla yaklaşan endüstrimizde yerli üretimde katma değerli ürün sıkıntısı olduğunu aktaran LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik ayrıca yerli otomobil satışlarını artıracak en önemli unsurun düşük faiz ortamı olduğuna, hurda teşviki etkisinin ise sınırlı olacağına dikkat çekti.

 Anadol, Fiat 124 ve Renault 12 ile başlayan üretim serüveni, bugün Togg T10X, Renault Megane Sedan, Fiat Egea, Toyota Corolla, Hyundai i20 gibi modellerle devam ediyor. 1,2 milyonun üzerinde sıfır kilometre araç satışı ile 7 milyonun üzerinde ikinci el araç satış devriyle 2024’ü rekorla kapatırken, üretimdeki ve yerli araç satışlarındaki düşüşler de gündemde. 

“Geçen yıl, bir önceki yıla göre otomobil yüzde 5, hafif ticari araç üretimi ise yüzde 10,6 düşüş gösterdi. Sıfır araç satışlarının en yüksek rakamına ulaştığı bir yılda üretim rakamlarındaki gerileme dikkate alınması gereken bir sonuçtur. Özellikle ticari araç üretiminin 2022 yılından itibaren her yıl düşmesi ve son 10 yılın en düşük seviyesine gelmesi göz ardı edilmemelidir.” değerlendirmesinde bulunan LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik “Otomotiv endüstrisi ülkemizde cari fazla veren ender sektörlerimizden bir tanesi. Hem ticari araçlarda hem de otomobillerde ithalatın payı artışa geçmiş durumda. Son yıllarda Türkiye’deki döviz kuru, artan maliyetler, 2025 ve takip eden yıllar için kötü sinyaller veriyor. Tüm sektörün sağlıklı gelişimi için önlem almamız şartı. Hem Dünya arenasında rekabet kabiliyetimizi artırmak hem de iç pazardaki tüketici beklentilerini karşılamak için katma değerli üretime geçmeliyiz.” dedi.

ANTALYA YEREL GENÇLİK POLİTİKASI PROGRAMI BAŞLIYOR

Türk tüketicisi artık eski teknolojiye sahip otomobile binmek istemiyor

“Her arz kendi talebini doğurur” anlayışının 60’lı yıllarda kaldığına dikkat çeken Nazik, “Bugün Tofaş Şahin üretilse, Tofaş Şahin de satılır, ne üretsek iç pazarda satarız anlayışından vazgeçmeliyiz. Fiat Egea 10, Renault Megane Sedan 9 yıllık model yılı geçmişine sahip, platform olarak baktığımızda daha da geriye gidiyoruz.  Bunları 90’lı yıllarda Tofaş Şahin, Renault 9-11-12 gibi modellerde yaşadık, 10 yıl geriden gelen modellerle parkımızı doldurduk. Şimdi hurda teşvikiyle bu araçları trafikten çekelim, yerli üretime destek olsun diyoruz. Katma değersiz, çağa uygun olmayan araç üretimleriyle araç parkımızı kanserleştiriyoruz. Tüketici eskisi gibi değil, her bilgiye anında ulaşabiliyor, karşılaştırabiliyor, çok daha bilinçli ve seçici davranıyor. Montaj hattından öteye gitmeli ve teknoloji üretmeliyiz.” şeklinde devam etti.

Katma değerli üretime marka değeri nezdinde yaklaşılmasına atıfta bulunan Nazik: “Dünya geneline baktığımızda 1800’lü yılların sonundan bugüne kadar toplam 59 ülkede, 1147 otomobil markası doğmuş ve üretim yapmış, bugün 800’e yakını halen aktif. * Ülkemizden sadece 3 marka çıkmış, Anadol, Tofaş ve Togg markaları. Özellikle Togg’un güçlenmesi ve özellikle başta Avrupa olmak üzere yurtdışına ihracı, ülkemiz adına kritik öneme sahip. Öyle ki bu zamana kadar ortaya çıkardığımız yerli bir markamızı, yurtdışı pazarında şimdiye kadar tutunduramadık. Çin’den yapılan ithalatın ciddi şekilde artış göstermesi halinde cari fazla veren otomotiv sektörümüzde, cari açık korkusu yaşamamıza neden olabilir.” ifadelerine yer verdi.

Satışları hurda teşviki değil, düşük faiz artırır: TOGG en canlı örneği

TÜİK verilerine göre 2024 yılı ilk yarısı sonunda trafiğe kayıtlı araç sayısı 31 milyonu aşmış durumda. Araçların yaş ortalaması 14,5 yıl, araç parkının %25’i ise 21 yaş üzeri araçlardan oluşuyor.  Olası bir hurda teşvikinin hayata geçmesi durumunda Türkiye’de trafiğe kayıtlı yaklaşık 4,5 araçtan birini ilgilendirdiği ortaya çıkıyor. Ne var ki Nazik, en son uygulanan hurda teşvikinin satışlarda sınırlı etkisi olduğunu aktardı: “Bunun tersine, hurdaya çıkması beklenen otomobillerin fiyatlarında bir artış yaşanmıştı. Hurda araçların, işin ticaretini yapan esnaflar tarafından toplu satın alınması ve araç alacaklar için bu araçların indirim konusu yapılması gibi durumlar ortaya çıkmıştı.  Gerek sıfır kilometre gerekse de 2.el araç satışlarını tetikleyen en kritik faktör faiz oranları. Net örneğini Togg’da görebiliriz, geçen yıl satılan toplam 99.489 adet elektrikli aracın 30.093 adeti Togg oldu. Satışları artıran en önemli faktör alımlarda uygulanan sıfır veya düşük faiz kampanyası.” 

*