Rixos Otelleri’nin sahibi Fettah Tamince’nin ‘Benim için ticari bir projenin çok ötesinde’ dediği Tersane İstanbul’da geri sayım başladı. İstanbul’un yeni merkezinin Haliç olacağını söyleyen Tamince, “Tersane İstanbul tamamen bittiğinde tek başına İstanbul’a milyonun üstünde artı turist getirecek” diyor. Tamince ayrıca ilk şubesini Tersane İstanbul’da açacağı yeni otel markasının turizmde tüm kuralları altüst edeceğini belirtiyor.
Hürriyet gazetesinden Şenay Büyükköşdere’nin haberine göre, “Biz bir markayı Türkiye’den çıkarıp dünyalı yaptık. Artık ‘10 yılda dünyanın en iddialı turizm gruplarından biri oluruz’ diyecek özgüvenimiz var…” Bu sözler Rixos Otelleri’nin kurucusu Fettah Tamince’ye ait. Kendi başarısını sorgulasa, ‘neye göre, kime göre başarılıyım’ dese de Tamince artık hedeflerini çok daha iddialı koyuyor. Hem Rixos’la hem de yeni markalarla global arenada çok daha güçlü bir konum hedefliyor. Bu aralar Tamince’nin en önemli gündem maddesi ise açılışı yaklaşan Tersane İstanbul. ‘İstanbul’un yeni merkezi olacak’ dediği proje için şimdiye kadar 40 milyar TL harcanmış. Tamince’yle projenin ayrıntılarını konuştuk.
* Turizm sektörü sezonu beklentilerin altında geçiriyor sanırım…
2023’te enflasyon sadece Türkiye’yi değil herkesi etkiledi. Avrupalılar 4-5 kat enflasyon oranları görmeye başladı. Seyahatlerde bir yavaşlama oldu. Daha önce 10 gün tatil yapanlar, 4-5 güne indirdiler. Bu arada Ruslar 2023’e daha hazırlıklı girdi. Türkiye’den başka ülkelere de gitmeye başladılar. 2023’te yüksek harcama kapasitesi olan birçok misafir, yeni alternatiflere yöneldi.
* Turistin başka ülkelere gitmesinde sebep fiyat mıydı?
İstanbul’u geçen sene çok kişi keşfetti. Geldi, iyi otellerde kaldı, iyi para harcadılar. Bu sene de Barcelona’ya gideyim, Paris’e, Lizbon’a gideyim dediler. Yani bu sadece bütçesel değil.
FİYATLAR İNMEYE BAŞLADI
* Biraz pahalı kalmadık mı rakiplere göre. Mesela Yunanistan’a göre…
Fyatlarımız hala çok uygun. Yunanistan’daki iyi otelleri, iyi otellerle kıyasladığınızda hala düşüğüz. Bu arada fiyatlar bayağı aşağı inmeye başladı. Turizmcinin para kazanma ihtimali sıkıntılı.
* Turizmcinin öz eleştiri yapması gerektiğini düşünüyor musunuz?
Bakanımız rakamları açıkladı, geçen yılın üstündeyiz. Ben Türkiye’yi başarısız görmüyorum. Yandık bittik gibi bir durum yok. Turizm iyi, daha da iyiye gider. Bir de sorun sadece otellerin meselesi değil. Yerel yönetimler, merkezi yönetim hep beraber bazı işleri daha farklı yapmamız lazım. Bodrum geçen sene müthiş rakamlar elde etti. Peki altyapı sorunumuzu çözdük mü? Yok. Sezonu uzatıcı yeni faaliyetler getirdik mi? Yok. Tüketiciye her yıl aynı şeyi sunarak başarılı olamazsınız. Aynı şey İstanbul için de söz konusu.
* Ne eksik peki?
Etkinlik yok. Avrupa’da bir şehrin yıllık takvimine bakın, bir hafta moda haftası var. Bir hafta Film Festivali var. Bir hafta tenis turnuvası var. Geçen sene işler çok iyiydi, otur bekle, bu sene de gelsinler diye bir şey yok.
* Tersane İstanbul nasıl gidiyor? Açılış ne zaman?
Asıl merkezini, kalbini bu sene açacağız. Tersane İstanbul şu anda bizim için en önemli yatırım. Sadece bizim için değil, İstanbul için de çok önemli bence. ‘İstanbul nasıl daha fazla turist çeker, turist nasıl daha fazla harcar’ sorularına cevap olacak bir yatırım bence. Tamamlandığında tek başına İstanbul’a milyonun üstünde artı turist hem de üst düzey misafiri getirebilecek bir yatırım. Biz aslında İstanbul’un yeni merkezini oluşturuyoruz. Hangi metropolle giderseniz gidin, Paris, New York fark etmez, rahat yürüyebiliyorsunuz. Birçok yere araba kullanmadan, taksi peşine düşmeden ulaşabiliyorsunuz. Yeme içme yerlerine, alışveriş alanlarına gidebiliyorsunuz, kültürel yerleri gezip, müze dolaşabiliyorsunuz. İstanbul’da her şey birbirinden kopuk. Biz bunları Tersane İstanbul’da çözüyoruz.
* Nasıl çözüyorsunuz?
4 tane birbirinden iyi otelimiz var. 2 müze var. Şanzelize’den daha uzun bir caddemiz var. Dünya çapında önemli markaların her birinin buraya ilgisi var. Her türlü aktivitenin yapabileceği 3 meydanımız var. Çocuk eğlence alanlarımız, şov alanlarımız var. Tarihle zaten iç içeyiz. Deniz ulaşımımız çok kolay. Aslında biz orada bir ekosistem kuruyoruz. Gelecek yıl ağustosta burada tüm dünyanın dikkatini çekecek dünya çapında bir konser olacak.
* Bir Tayyip Erdoğan müzesi de mi olacak?
Evet içeride değil ama hemen yanımızda olacak.
KİME GÖRE NEYE GÖRE BAŞARILIYIM
* Sıfırdan başlama hikâyeniz çok yazıldı çizildi, tekrar sormayacağım ama bu noktayı hayal etmiş miydiniz ve bundan sonrası için hayaliniz, hedefiniz ne?
Ben kendimi çok başarılı biri olarak görmüyorum açıkçası. Hani neye göre, kime göre başarılıyız… Bizim mahalledekilere kıyasladığımızda başarılıyım. Dünyada son 10 – 20 yılda gelişen şirketlerin onların ulaştıkları değerlere baktığınızda da, ‘biz burada niye olmadık?’ diyorum. 10-15 yıl önce bu noktayı öngörüyordum evet, ama onun öncesinde zaten o binince sahip değildim. Bundan sonrasına dair planım 10 yıl içinde dünyanın en iddialı Turizm gruplarından biri olmak. Artık o öz güvenimiz var. Mesela geçen hafta Rixos Dubai diye Dubai’nin en önemli gayrimenkul projelerinden birini çıktık. 24 saatte çıktığımız dairelerin hepsini sattık.
BODRUM RİXOS’TA BOŞ YER YOK
* Sizde nasıl doluluklar? Mesela Bodrum’da oteller boş kaldı. Bodrum Rixos nasıl?
Bizde genel olarak fena değil açıkçası. Karlılıklarımız geçen yılki gibi olmayabilir. Ama planladığımız dolulukları yakalıyoruz. Bodrum bütün grubun en başarılı tesislerinden biri. Şu anda boş yer yok.
* 2017’de Accor Grubu Rixos’a ortak olmuştu. Siz de ‘her şey dahili’ dünyaya taşıyacaktınız. Bu işbirliğinde nasıl mesafe katedildi şimdiye kadar?
Evet onlar Rixos’tan Hisse aldılar. Ve birlikte bir her şey dahil platformu kurduk. Dünyanın herhangi bir yerinde bir otel her şeyi dahil yapıldığında, bizim ortak olduğumuz platform üzerinden yapılıyor. Şu anda 3-4 tanesinde var. Sistemi yavaş yavaş büyütüyoruz. Mısır’da açıyoruz şimdi. Meksika’da açacağız. Her gün masamızda yeni otel fırsatları var. Bugün evden ofise gelinceye kadar yine 3 tane teklif geldi. Şu anda işleyen 40’ın üzerinde tesise yaklaştık. Ama imzalananlar ve açılma planı yapılanlarla beraber 2 yıl içinde 100’ü geçiyoruz. Bu arada Land of Lagend’ı da farklı ülkelere taşımak istiyoruz. İlk Dubai’ye gideceğiz. Sonra Asya ve Amerika’yı düşünüyoruz.
LOBİSİZ, RESEPSİYONSUZ OTELİN ÖTESİ BİR OTEL
* Bu 2 markayla mı yola devam edeceksiniz?
Gruptan bağımsız, tamamen kendi yatırımımla yeni bir Otel markası çıkarıyorum. İlk şubesi Tersane İstanbul içinde bu yıl sonuna kadar açılacak. Ama bu otelden öte bir şey, otelcilik sektörünün yeni bir bakış getirecek bir format olacak. Dünyada da bir ilk olacak.
* Otelden öte derken neyi kastediyorsunuz?
Otelcilikle ilgili tarif ettiğimiz hiçbir şey oraya uymuyor. Lobi yok, resepsiyon yok. Birçok şeyi alt üst edilen bir konseptle geliyoruz. Çok lüks bir mermer veya çok pahalı bir anahtarın çok ötesinde bir farktan söz ediyorum. Biz bir markayı Türkiye’den çıkarıp dünyalı yaptık. Ve çok ciddi bir tecrübeye ulaştık. Şimdi geriye döndüğümüzde neyi eksik yaptık, neyi fazla yaptık, neyi daha iyi yapabilirdik çok iyi biliyoruz.
İSTANBUL 500 MİLYON KİŞİNİN BAŞKENTİ OLDU
* Başka ne çeşit aktiviteler planlıyorsunuz Tersane İstanbul’da?
Dünyanın en iyi kürek yarışını biz Haliç’te yapacağız. İstiyoruz ki o hafta İstanbul’a gelen çok iyi giyinsin, çok eğlensin. Açılışta ve kapanışta büyük şovlar olsun. Çağdaş Sanat Fuarı Contemporary de artık orada olacak. 2 haftada bir, ayda bir dünyanın dikkatini çekecek faaliyetler yapacağız. Bu bizim için sadece ticari bir iş değil. Aynı zamanda topluma bir şey veriyorsunuz.
* Yatırım tutarı ne oldu? Projenin konut ayağı da var. Satış başladı mı?
Yatırım 40 milyar TL’ye ulaştı. Otellerle bitişik olan rezidanslar satışa çıktı. Satışlar iyi. Zaten neredeyse yüzde 50’sini yabancı alıyor.
* Kozmopolit bir proje olacak yani…
Bence artık hepimizin ortak gayreti şu olmalı; İstanbul niye Londra’nın, Paris’in önüne geçmesin? 20 yıl önce THY Avrupa’nın en iyi hava yolu olacak deseler, ‘Ya olur mu’ derdik. Biz bunu başardık. Bir sonraki etap İstanbul’u dünyanın çok önemli kozmopolit bir merkezi haline getirmek. Dünyadaki şu son gelişmelere baktığınızda İstanbul neredeyse 500 milyon kişinin başkenti oldu. Koca Rusya dünyaya İstanbul üzerinden bağlanıyor. İran, Irak, Orta Asya. Doğu Avrupa, Balkanlar hepsi öyle.
ARABAM 15 YILLIK TELEFONUM ESKİ MODEL
* Bu arada yurtdışı otellere Türkiye’den ürün de gönderiyor musunuz?
Peynirinden zeytinine kadar Türkiye’den gönderiyorum. Dış ticaret açığını gördükçe kahroluyorum. Hepimiz korkunç bir lüks tüketimine alıştık. Oturduğum mahallede her evin önünde 3-4 son model araba. İhtiyacımız olmayan şeyleri almak için çok fazla gayret ediyoruz. Geçenlerde bir arkadaşımın ayakkabı sayısını görünce şok oldum. Her bir ayakkabı için yurt dışına Döviz gönderiyoruz. Bu bilinci oturtmamız, artık daha tutumlu olmamız lazım. Bazen benim telefonumu biri görüyor, ‘ya Fettah Bey hala değiştirmedim telefonu’ diyor. Kardeşim telefon çalışıyor, neden değiştireyim. Veya arabamı görüyorlar, ’15 yıldır bunu kullanıyorsun’. Evet kullanıyorum. Zaten 15-20 yıl binmek için aldım.
* Ama TOGG da aldınız galiba…
Tabii Togg’um gelince zaten bir tek onu kullanacağım.
SİNGAPUR’UN KURUCUSU İLGİMİ ÇEKİYOR
* AKŞAM 6-7’den sonra iş yok. Eve iş götürmüyorum. Çocuklarıma, torunlarıma zaman ayırıyorum
* ZAMAN buldukça tenis oynuyorum, yürüyüş yapıyorum, yüzüyorum. Ve çok kitap okuyorum. Çok seyahat ederim. Gerçekten çok meraklıyım. Bir ayın 10 günü Türkiye’deysem, 20 günü dışarıdayım.
* BU aralar Singapur’un kurucusu Le Kuan Yew ilgimi çekiyor. Onunla ilgili 2-3 kitap okuyorum.
* BİR de sağlıkla ilgili bayağı kafayı yoruyorum. Kaliteli yaşlanma sanatı ilgimi çekiyor. O konuda çok okuyorum, ne yapabiliriz diye bakıyorum
FETTAH TAMİNCE KİMDİR?
1972 yılı Van, Çaldıran doğumlu Fettah Tamince, ilköğretimini Çaldıran İlkokulu’nda tamamladı. Eğitimine Antalya ve Almanya’da devam eden Tamince, ilk ticari girişlimlerine üniversite yıllarında başladı. Türkiye, Kazakistan, Ukrayna, Rusya’da projeler hayata geçiren Fettah Tamince, ilk 5 yıldızlı lüks oteli olan Labada Oteli 2000 yılında Antalya Çamyuva’da inşa etti. 2001 yılında ise ilk Rixos Oteli’ni hizmete açtı. Tamince halen Rixos Hotels ve Sembol İnşaat’ın yönetim kurulu başkanı konumunda.
***
Türkiye bir trilyon dolarlık ekonomi ve bölgenin en önemli ülkesi. Bazı sorunlar yaşıyoruz ama Türkiye bütün bunların üstesinden gelecek kadar dayanıklı. Ben hani hiçbir zaman Türkiye’yle ilgili pestimist olmadım. Ben yabancılara diyorum ki; ben son 20 yılda Türkiye’de finansal sorunlardan dolayı el değiştiren bir tane iyi firma bilmiyorum.
***
Bence önümüzdeki 6 ay yabancı Türkiye’ye çok fazla ilgi duyacak. Sadece Katar veya BAE değil, Avrupa’dan da yatırırm gelecektir. Bir işinsanı olarak o sinyalleri alıyorum. Yabancılar birçok Türk işinsanı arkadaşımdan daha heyecanlılar İstanbul konusunda. Ve bunların yüzde 90’ı Avrupalı markalar ve müteşebbisler.
***
Dünyada geliştirdiğim projelerin yatırım miktarına bakarsanız, ortaya çok ciddi bir rakam çıkar. Gerçekten telaffuz etmeye çekinirim. Beni tanıyan, banka hesabımı bilen der ki, ‘Sende nerde o para?’ Evet bende o para yok. Ama ben o parayı organize ediyorum. Benim vizyonum cebimdeki parayla sınırlı değil.