Antalya Ticaret Borsası (ATB) Aralık ayı Meclis Toplantısı, ATB Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında ATB Meclis Salonu'nda yapıldı. Yönetimin 1 aylık çalışmasıyla ilgili üyelerin bilgilendirildiği toplantıda ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım, ekonomi ve kente ilişkin değerlendirmelerde bulundu, Borsa'nın çalışmalarını anlattı.
Cumhuriyetimizin 100'üncü yılını tamamlamak üzere olduğumuzu belirten Çandır, “Yüce Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının mirası ve torunlarımızın emaneti Cumhuriyetimizin nice yüzyıllarda payidar kalması dileği ve duası ile sözlerime başlamak istiyorum" dedi. Çandır, Pençe-Kilit Harekatı bölgesinde teröristlerin saldırısını kınarken, saldırıda şehit olan 12 askere Allah'tan rahmet, acılı ailelerine ve Türk milletine sabır, yaralı askerlere acil şifa diledi.
EKONOMİDE HEDEFLER TUTMADI
Antalya'nın 2023 yılı için ekonomik hedeflerinin 2022 yılından ve ülke ortalamasından daha yüksek bir performans göstermek üzerine kurulduğunu anımsatan Başkan Çandır, “Özellikle tarımsal üretim ve ticarette bu hedeflerimizi daha detaylı belirlemiştik. Çünkü 2022 yılında ülkemiz ortalamasının ekonomide 4 kat ve tarımda ise 3 kat üzerinde büyümüştük. 2023 yılı sonuna geldiğimizde 9 aylık ekonomik rakamlar ülkemiz geneli için açıklandı. Her ne kadar il düzeyindeki büyüme rakamları henüz açıklanmamış olsa da elimizde tahmin yapabilmek için öncü göstergeler, tahmin modelleri ve yaşadıklarımız bulunmaktadır" dedi.
Çeyrek dönemler halinde açıklanan 9 aylık büyüme rakamlarının, nispi olarak 2022 yılından daha yavaş bir büyüme rotasına girildiğini gösterdiğini kaydeden Çandır, “2023 yılı 9 ayında ekonomimiz yüzde 4,6 büyüdü. Son 3 ayda bu büyümeye yakın bir büyüme sağlarsak yılı, yüzde 4,5 civarında bir büyüme ile kapatacağımız iyimser beklentisine sahibiz. Ancak yaşanan gelişmelere baktığımızda daha düşük bir son çeyrek büyümesi olasıdır" değerlendirmesinde bulundu. Sektörlerin büyümeye katkılarına dikkati çeken Çandır, “26 yıllık ortalaması yüzde 5 olan vergi büyümesi yaklaşık 3 kat yükselerek 9 ayda yüzde 14,5 yükselmiştir. Diğer taraftan 26 yıllık ortalaması yüzde 5,4 olan hizmet sektörünün büyümesi 9 ayda yüzde 7,7'nin üzerinde gerçekleşmiştir. Ancak çeyrek dönemler itibarıyla yüzde 12,1'den yüzde 6,8'e ve 3'üncü çeyrekte de yüzde 4,3'e gerileyen bir büyüme trendi dolayısıyla son çeyrek için yüzde 5 civarında büyüme beklemekteyiz. Yılsonu itibarıyla da ortalamaya yakın büyüme tahminimiz bulunmaktadır" diye konuştu.
TARIM KÜÇÜLDÜ
Tarım sektörünün 2023 yılının ilk 9 ayında yüzde 0,7 küçüldüğüne dikkati çeken Çandır, şunları kaydetti:“26 yıllık ortalama olan yüzde 2'lik büyümeye göre aşırı kötü bir performans göstermiş durumdayız. Diğer taraftan 2020 yılı tarımsal milli gelirin de reel olarak yüzde 1,5 gerisindeyiz. Ülkemiz geneli için tarım sektörü 2023 yılı 9 ayı bu rakamlarla geçerken yaşadıklarımız ve tahminlerimizle Antalya için diyebiliriz ki ülke ortalaması civarında bir performansa sahibiz. Yani yılı büyük ihtimalle sıfır büyümeye yakın tamamlayacağız. Tarım sektörümüzün 2021 yılından bu yana sürekli olarak küçülme ya da düşük büyüme sarmalına girdiğini söyleyebiliriz. Kentimiz tarım performansı ise ülke ortalamasının bir miktar üzerinde seyretmiştir. Ancak genel ekonomiden kopuk bir şekilde düşük kalması, yapısal ve cari sorunlarımızın çözülememesinden kaynaklanmaktadır. Bu sorunların giderilmesine yönelik çözüm önerilerimizi ve taleplerimizi 2024 yılında da her ortamda sözlü ve yazılı olarak ifade etmeye devam edeceğiz."
İYİ TURİZM SEZONU TARIMA OLUMLU YANSIDI
Antalya'nın 2022 ile 2023 tarımsal üretim ve ticaretini değerlendiren Başkan Ali Çandır, “2023 zeytin haricinde rekoltenin yüksek olduğu, iklim değişikliğinin etkisinin arttığı, hastalık ve zararlı popülasyonun yükseldiği ve kalitenin düştüğü, üretimde kullanılan tohum, enerji, gübre, zirai ilaç, veteriner hizmetleri, yem gibi girdi kalemlerinde ise ciddi artışların yaşandığı, tarımsal üretim ve ticarette çalışacak işçi bulmanın her geçen gün zorlaştığı, Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri öncesi piyasanın durağanlaştığı, seçimler sonrasında ise finansmana erişimin zorlaştığı ve maliyetinin arttığı, ihracatta vize probleminin arttığı, döviz kurunun maliyetlerle karşılaştırıldığında düşük kaldığı, domates ve zeytinyağında kısıtlamaların görüldüğü, rekabetin yükseldiği, Bulgaristan'dan geçişlerde yaşanan sorunların devam ettiği, iç piyasada artan et fiyatlarına ithalatla çözüm aradığımız, bir yıl olmuştur" dedi. Çandır, yaşanan olumsuzluklara karşın turizm sezonunun iyi gitmesinin tarım ve gıda sektörüne olumlu etkisine dikkat çekti.
ÇİFTÇİLERE ÇKS HATIRLATMASI
Çiftçi Kayıt Sistemi mevzuatında yapılan değişiklikle mülkiyet kaynaklı sorunlar nedeniyle kayıt yapılamayan tarımsal alanların kayıt altına alınmasının olumlu etki sağlayacağını söyleyen Ali Çandır, “Tarımsal desteklerden yararlanmak isteyen çiftçilerin 2 Ocak 2024 tarihine kadar tarım müdürlüklerine ÇKS kaydı için başvurmaları gerektiğini buradan hatırlatmak isterim" dedi. Şimdiye kadar 42 ili kapsayan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu hibelerinin 2024 yılından itibaren 81 il kapsamına yayılacağını belirten Çandır, Antalya'nın da bu hibe programlarından faydalanabileceğini söyledi.
2023 yılı içerisinde tarımsal üretimin planlanması ve sözleşmeli üretim sistemiyle ilgili mevzuat düzenlemelerinin hayata geçirildiğini kaydeden Çandır, düzenlemenin tarıma ve üreticilere fayda getirmesini diledi. Çandır, “Uygulamaların etki analizlerinin mutlaka sağlıklı biçimde yapılarak sektörümüzle paylaşılmasını bekliyoruz. Diğer taraftan temel tarımsal politikaların sürdürülebilir nitelikte oluşturulması için şart gördüğümüz genel tarım sayımının gerçekçi ve kapsayıcı olarak uygulamaya konmasını beklemekteyiz" dedi.
2024 BÜTÇESİ OYBİRLİĞİYLE KABUL EDİLDİ
Ali Çandır, Borsa'nın işlem hacminin 2023 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 55 artışla 17 milyar TL'nin üzerine çıktığını bildirdi. Denk bütçe esasına göre 2024 yılı bütçesini 40 Milyon TL olarak öngördüklerini kaydeden Çandır, bütçenin üyelere ve tarım sektörüne hayırlı olmasını diledi.
Çandır, 2024 yılı için barış, bereket, mutluluk ve sağlık temennisinde bulundu. Meclis üyeleri oybirliğiyle, ATB'nin 2024 yılı bütçesini onayladı. Meclis'te üyeler, sektörleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
